Przez tereny południowo-wschodniej Polski, zachodniej Ukrainy i północnej Słowacji przebiega szlak związany z rodem magnackim Lubomirskich, który po czterech wiekach obecności w historii Polski pozostawił po sobie trwały ślad.
Ród Lubomirskich piastując najwyższe godności wpływał na losy kraju. Ponadto jego przedstawiciele wpływali na rozwój gospodarczy kraju, zarządzając majątkami, zarówno własnymi jak też i królewskimi. Lubomirscy wznieśli także wiele wspaniałych rezydencji i świątyń, założyli parki i ogrody, jak również wspierali artystów.
Miejscowości, w których znajdują się po dziś dzień rezydencje i obiekty wzniesione przez Lubomirskich, stanowią pretekst do odwiedzania ciekawych zakątków naszego kraju oraz najbliższych sąsiadów.
Szlak Gniazd Rodowych Lubomirskich, poprowadzony przez najciekawsze miejscowości Podkarpacia, rozpoczyna się w Stalowej Woli, kończąc się w Wiśniczu. Trasa, o długości blisko 879 km, przebiega w zdecydowanej większości (aż 478 km) przez tereny Polski. Pozostałe jego części przebiegają przez tereny Ukrainy (247 km) oraz Słowacji (154 km).
Spośród miejscowości związanych z Lubomirskimi, dwanaście z nich zostało zaliczonych do gniazd rodowych, natomiast pozostałe określono jako mianem godnych zainteresowania.
Naszą podróż zaczynamy w Stalowej Woli, położonej na pograniczu Równiny Tarnobrzeskiej i Doliny Dolnego Sanu. W należącym do Lubomirskich Rozwadowie (będącym od 1973 roku dzielnicą Stalowej Woli) znajduje się wzniesiony w latach 1745-1753 zespół klasztoru Kapucynów z podziemną nekropolią (w której pochowano kilka pokoleń Lubomirskich) oraz kościoła farnego z XIX wieku.
W położonym nad rzeką Babulówką Baranowie Sandomierskim znajduje się piękny zespół zamkowo-parkowy. Ponadto będąc w Baranowie Sandomierskim warto również obejrzeć murowany kościół ufundowany przez rodzinę Leszczyńskich.
Główną atrakcją Rzeszowa, położonego na pograniczu Pogórza Rzeszowskiego i Pradoliny Podkarpackiej, jest zamek wzniesiony niemal od podstaw w 1902 roku. Godnym uwagi jest także kościół św. Krzyża, w którym podziwiać można wiele zabytków związanych z Lubomirskimi.
W pobliskiej Boguchwale znajduje się barokowy pałac Lubomirskich. W jego pobliżu znajduje się kilka interesujących zabytków: m.in. murowany spichlerz, brama wjazdowa i kamienna figura św. Jana Nepomucena.
W położonym na skraju Pogórza Rzeszowskiego Łańcucie obowiązkowo należy odwiedzić zespół zamkowo-parkowy ze wspaniałymi wnętrzami, oranżerią i kolekcją zabytkowych pojazdów. Z pewnością w miejscowości warte obejrzenia są również: murowana synagoga, zabudowania klasztoru i kościoła Dominikanów, jak też i kościół parafialny św. Stanisława.
W Przeworsku Lubomirscy w latach 1799-1808 wznieśli pałac, mieszczący obecnie Muzeum Miasta Przeworska. Prezentowane są w nim m.in. eksponaty związane z historią miasta od najdawniejszych czasów oraz pamiątki związane z rodziną Lubomirskich.
Niewątpliwie w ukraińskim Lwowie znajdują się liczne zabytki i pamiątki związane z historią wielu narodów: świątynie wielu wyznań, pałace, kamienice i budynki z różnych epok, muzea i galerie z bogatymi zbiorami. Ze względu na posiadaną część kolekcji z dawnego Muzeum ks. Lubomirskich warto odwiedzić m.in. lwowskie Muzeum Historyczne.
W położonej w północnej części Spiszu Starej Lubovli ogromną popularnością cieszy się wieża zamkowa, którą co roku odwiedza ponad 60 000 turystów.
Z pewnością główną atrakcją Podolińca jest gmach zamku (mieszczący obecnie Urząd Miasta) oraz kościół św. Stanisława. We wnętrzu świątyni dominuje ołtarz główny z 10-metrowym obrazem Wskrzeszenie Piotrowina.
Ze względu na swoje położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych Nowy Sącz miał doskonałe warunki rozwoju, przez co w liczbie nadań i przywilejów królewskich ustępował tylko Krakowowi. Na uwagę zwracają zabytkowe kościoły, dawna synagoga, Dom Gotycki oraz Park Etnograficzny.
W Wiśniczu na uwagę zwraca gotycko-renesansowy kościół św. Wojciecha z 1520 roku, w którym można zobaczyć dzwon odlany przez Hansa Bahama z Norymbergi. Jednak główną atrakcją miejscowości jest z pewnością zamek, w którym obecnie funkcjonuje Muzeum Ziemi Wiśnickiej.
Bez wątpienia o atrakcyjności geograficznej i przyrodniczej Szlaku Gniazd Rodowych Lubomirskich świadczą parki narodowe i krajobrazowe. Ponadto szlak, oprócz sąsiadujących państw, łączy regiony o zróżnicowanej kulturze, tradycjach i architekturze, co czyni go jeszcze bardziej interesującym.
Fot. tyt.: zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego
Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.
