Szlak zamków gotyckich

Zamek w Bytowie

Szlak zamków gotyckich prowadzi przez malownicze tereny Kaszub, Powiśla, Warmii i Mazur łącząc ze sobą zamki państwa krzyżackiego.

Zamek w Gniewie
Zamek w Gniewie (fot. H. Poddębski, źródło: Polona.pl)

Atrakcjami na szlaku nie są jedynie średniowieczne mury i komnaty, ale także imprezy organizowane w zamkowych podwojach, czy to turnieje i pokazy rycerskie, koncerty muzyki dawnej, pokazy kunsztu i rzemiosła czy też kiermasze i jarmarki. To wszystko sprawia, że przenosimy się do czasów Krzyżaków, rycerzy i dam dworu.

Szlak rozpoczyna się w Lęborku, będącym jednym z najstarszych miast na Pomorzu. Lęborski zamek, będący siedzibą krzyżackiego wójta, powstał w połowie XIV stulecia. Podczas wojen polsko-krzyżackich w XV stuleciu wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. Wielokrotnie przebudowywana warownia straciła swój średniowieczny, gotycki charakter.

Podążając szlakiem na południowy zachód udajemy się do Bytowa w którym na przełomie XIV i XV w. powstał zamek krzyżacki, wyposażony w trzy okrągłe baszty (Młyńską, Różaną i Polną) oraz czworoboczną wieżę Prochową. Po II pokoju toruńskim został przebudowany przez książąt pomorskich, ale po „potopie” szwedzkim popadł w ruinę. W odbudowanym i zrekonstruowanym w latach 60. XX wieku zamku zlokalizowano m.in. Muzeum Zachodniokaszubskie, bibliotekę oraz hotel z restauracją.

Podczas wędrówki szlakiem nie można pominąć zamku krzyżackiego w Nowem, będącego jedną z najmniejszych budowli wzniesionych przez Zakon na tym obszarze. Po licznych przebudowach i pełnienia różnych funkcji zamek podupadł. Do dziś w Nowem zachowało się główne skrzydło mieszkalne oraz reszki murów obronnych.

W Gniewie w XIV wieku powstała najpotężniejsza twierdza krzyżacka na lewym brzegu Wisły. W wielokrotnie przebudowywanej warowni stacjonuje obecnie Chorągiew Husarska Marszałka Województwa Pomorskiego, działa chór gregoriański oraz różne stowarzyszenia miłośników historii.

Zamek w Malborku
Panorama zespołu zamkowego w Malborku (fot. H. van der Pepen, źródło: Polona.pl)

W 2. połowie XIII wieku Malborku wzniesiono kolejny zamek na szlaku, będący najwspanialszą pamiątką po Zakonie Krzyżackim. Położona na prawym brzegu Nogatu warownia jest największą twierdzą w Europie jaka została wzniesiona w stylu gotyckim. W 1997 roku malborski zamek został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Po Malborku XIV-wieczny zamek w Sztumie wydaje się bardzo skromny. Z położonego między jeziorami: Barlewickim i Zajezierskim zamku zachowały się jedynie fragmenty. Dziedziniec zamkowy jest często areną różnorakich imprez organizowanych przez Sztumskie Centrum Kultury.

Wspaniały Zespół Katedralno-Zamkowy Kapituły Pomezańskiej w Kwidzynie uwiedzie nawet najwybredniejszego turystę. Ta imponująca warownia została wzniesiona w latach 1320-1340 wzorując się na zamkach krzyżackich. W jej murach mieści się obecnie Muzeum Zamkowe.

XIV-wieczny zamek krzyżacki w Ostródzie jest najważniejszym zabytkiem miasta. Jego budowę rozpoczął około 1349 roku komtur ostródzki Günther von Hohenstein. Podczas wojny z Rosją na zamku kwaterował Napoleon Bonaparte. Zniszczony w 1945 roku zamek został zrekonstruowany i obecnie w jego murach mieści się ostródzkie Centrum Kultury.

Zamek w Nidzicy
Zamek w Nidzicy (zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego, archiwum Grażyny Rutowskiej)

Na uwagę zwraca również zamek w Nidzicy, wzniesiony przez Krzyżaków w 2. połowie XIV wieku. Pomimo zmiennych kolei losu warownia zachowała pierwotne cechy założenia. Obecnie na zamku znajduje się niewielkie muzeum regionalne, hotel i restauracja.

Budowę zamku kapituły warmińskiej w Olsztynie, najważniejszego zabytku stolicy Warmii, rozpoczęto około 1346 roku. Na zamkowym krużganku zachował się fragment tablicy astronomicznej sporządzonej przez Mikołaja Kopernika, a wokół warowni pozostało się kilka zabudowań podzamcza i mur obwodowy o grubości 2 m. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Warmii i Mazur.

Położony w rozwidleniu rzek Łyny Symsarny zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim wznoszono przez około 100 lat, od połowy XIV do połowy XV wieku. Otoczony murami obronnymi i fosą, ze względu na piękny arkadowy dziedziniec, bywa nazywany „Wawelem Północy”.

Budowę zamku krzyżackiego w Kętrzynie rozpoczęto w połowie XV wieku jako trójskrzydłową budowlę, zamkniętą od strony zachodniej murem kurtynowym z bramą wjazdową. Obecnie w zamku funkcjonuje Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego oraz Miejska Biblioteka Publiczna.

Zamek krzyżacki w Rynie powstał 2. połowie XIV wieku na wzgórzu pomiędzy dwoma jeziorami. Po II wojnie światowej zamek był siedzibą urzędu miejsko-gminnego, domu kultury, biblioteki i Muzeum. Obecnie mieści się tu hotel „Zamek”.

Fot. tyt.: Jan Bułhak, źródło: Polona.pl

Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.

Postaw mi kawę na buycoffee.to