Pierwsze informacje o osadzie rybackiej Vissoke brzegh pochodzą z 1235 roku. W 1247 roku książę Bolesław Rogatka nadał osadzie przywilej lokacyjny na prawie średzkim.
Na terenie dzisiejszego zamku prawdopodobnie znajdował się dwór książęcy, wzmiankowany w 1235 roku. Gotycki zamek powstał prawdopodobnie około 1300 roku. W tym okresie została wzniesiona kwadratowa wieża, nazwana później Wieżą Lwów, gdyż na jej zwieńczeniu znajdowały się rzeźby lwów.
W 1311 roku zostało wyodrębnione księstwo brzeskie, natomiast w 1342 roku zamek stał się główną siedzibą książąt brzeskich. W latach 1360–1370 książę Ludwik I brzeski dokonał przebudowy zamku. Z inicjatywy księcia obok zamku wzniesiono kolegiatę św. Jadwigi oraz nowy budynek mieszkalny.
W latach 30. XVI wieku książę Fryderyk III rozpoczął renesansową przebudowę zamku brzeskiego. W latach 1541–1544 wzniesiono południowe skrzydło, a między 1544 a 1547 powstało skrzydło wschodnie. Po śmierci księcia w 1547 roku, nadzór nad pracami przejął jego syn Jerzy II.
W latach 1554–1560 wzniesiono reprezentacyjny budynek bramny z popiersiami piastowskich przodków oraz z posągami księcia i jego żony Barbary brandenburskiej usytuowanymi po obu stronach kartusza herbowego. Dziedziniec zamkowy został dwupiętrowymi krużgankami kolumnowymi. Kolegiata św. Jadwigo została w tym czasie przekształcona w mauzoleum książąt śląskich.
Po śmierci w 1675 roku ostatniego Piasta śląskiego Jerzego Wilhelma, rezydencja zaczęła podupadać. Opuszczony zamek uległ niewielkim zniszczeniom w czasie ostrzału miasta przez wojska pruskie w 1741 roku. W kolejnych latach zamek pełnił funkcje karczmy, koszar, magazynu.
W 1922 ro usunięto z zamku magazyny oraz przeprowadzono prace konserwatorskie. Po jego przejęciu w 1924 roku przez gminę otwarto we wnętrzach rezydencji muzeum.
W wyniku działań wojennych w 1945 roku rezydencja została ponownie uszkodzona. Po zakończeniu II wojny światowej przystąpiono do organizacji Muzeum Piastowskiego w Brzegu. W latach 1966–1990 przeprowadzono odbudowano zamku brzeskiego według stanu jaki istniał w XVI wieku. Obecnie w jego wnętrzach znajduje się tu Muzeum Piastów Śląskich, gromadzące zabytki związane z historią miasta i ziemi brzeskiej oraz Piastów śląskich.
Ilustracja tyt.: H. Kunz, „Das schloss der Piasten zum Briege”
Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.
