Chocim

Zamek w Chocimiu

Położony na skrzyżowaniu szlaków handlowych Chocim strzegł dogodnej przeprawy przez Dniestr. Jego historia związana jest z wojnami między Polską i Mołdawią, a później z Turcją.

Zamek w Chocimiu
Zamek w Chocimiu (fot. Aleksander Czołowski, źródło: Polona.pl)

Prawdopodobnie już XI wieku w Chocimiu powstał drewniano-ziemny gród należący do Rusi Kijowskiej, a następnie do Księstwa Halickiego. W XII stuleciu znalazł się we władaniu Księstwa Halicko-Wołyńskiego.

W latach 1250–1264 z inicjatywy księcia Daniela Halickiego na krańcu cypla powstała pierwsza murowana twierdza, która w 1. połowie XIV wieku została przejęta księcia mołdawskiego Dragosa, lennika Królestwa Węgier. Po 1375 roku ziemie te zostały pod wpływem Mołdawii.

Pod rządami mołdawskiego księcia Stefana III Wielkiego forteca została znacznie rozbudowana. Wzniesiono wówczas kaplicę od strony rzeki i gotycki pałac. Pod jego kierunkiem powstały nowe ściany szerokie na 6 metrów i wysokie na 40 metrów, zbudowano także trzy wieże, głębokie sutereny dla żołnierzy, a dziedziniec powiększył się o 10 metrów.

W 1456 roku Mołdawia uznała zwierzchność Imperium Osmańskiego. Od tego czasu wewnątrz stacjonowali tureccy janczarzy obok oddziałów mołdawskich. Po włączeniu tych ziem do tureckiej strefy wpływów twierdza została ponownie rozbudowana i wzmocniona.

W 1538 roku twierdza została zdobyta przez wojska polskie hetmana Jana Tarnowskiego. Siły Rzeczypospolitej podkopały ściany fortecy i wysadziły trzy wieże od południa i część zachodniej ściany. Dawną część południową wyburzono i wzniesiono o 20-25 metrów dalej na południe pomiędzy 1540 a 1544 rokiem. Wzniesiono wówczas także nową bramę z mostem zwodzonym.

Zamek w Chocimiu
Zamek w Chocimiu (źródło: Polona.pl)

W XVII stuleciu nadgraniczna twierdza w Chocimiu przechodziła z rąk do rąk. W 1615 została zajęta na krótko przez polską armię, jednak pięć lat później ponownie dostał się on pod panowanie mołdawsko-tureckie Na przełomie września i października 1621 roku armia Rzeczypospolitej Obojga Narodów pod dowództwem hetmana Jana Chodkiewicza, wspierana przez kozaków pod wodzą Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego, Jacka Nerodycza-Borodawki, pokonała w bitwie pod Chocimiem armię turecką sułtana Osmana II. W dniu 8 października 1621 roku zawarto traktat pokojowy w Chocimiu, kończący dalszą ekspansję Rzeczypospolitej. Została wówczas potwierdzona granica pomiędzy Koroną a Księstwem Mołdawskim.

Niedługo potem Bohdan Chmielnicki zajął fortecę chocimską do wiosny 1650 roku. W 1672 roku Turcy zdobyli miasto Żwaniec na lewym brzegu Dniestru, rok później odzyskane przez Polaków. Od 1673 roku wojska Jana Sobieskiego prowadziły kampanię przeciwko Turkom. W 1699 roku twierdza chocimska przejęta została przez Mołdawię na mocy traktatu pokojowego w Karłowicach.

W 1711 roku Chocim znów przeszedł pod wpływy Turków jako część Hospodarstwa Mołdawskiego. Zbudowano wtedy z pomocą francuskich inżynierów nowe fortyfikacje. W 1812 roku na mocy układu zawartego w Bukareszcie Chocim przeszedł w ręce Rosji. Chociaż w twierdzy stacjonował rosyjski garnizon, to w 2. połowie XIX wieku straciła znaczenie obronne. Do czasów obecnych zachowała się niemal w całości, pełniąc funkcje muzealne. Podczas przeprowadzonych prac konserwatorskich na basztach położono nowe dachy.

Fot. tyt.: Polona.pl

Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.

Postaw mi kawę na buycoffee.to