Poznań (Zamek Cesarski)

Zamek w Poznaniu

Na terenie poznańskiej Dzielnicy Cesarskiej znajduje się jedna z ważniejszych budowli zespołu reprezentacyjnych zabudowań miasta, projektowanych przez europejskich architektów — Zamek Cesarski, mieszczące obecnie Centrum Kultury ZAMEK.

Zamek w Poznaniu
Zamek Cesarski w Poznaniu (zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego)

Zamek Cesarski w Poznaniu (niem. Königliches Residenzschloß), wzniesiony dla ostatniego cesarza niemieckiego Wilhelma II, został zaprojektowany przez Franza Schwechtena, jednak wiele elementów wprowadzono na życzenie cesarza II. Jego budowę rozpoczęto w 1905 roku, a już pięć lat później, 21 sierpnia 1910 roku architekt osobiście wręczył klucze władcy podczas jego wizyty w Poznaniu.

Zamek został wzniesiony w stylu neoromańskim, uważanym przez cesarza za najbardziej germański i reprezentujący świetność Świętego Cesarstwa. Nowa siedziba miała raz na zawsze potwierdzić przynależność Wielkopolski do Rzeszy.

Główny budynek rezydencji składał się z dwóch skrzydeł — zachodniego, mieszczącego pomieszczenia mieszkalne, oraz wschodniego, w którym znajdowały się pomieszczenia reprezentacyjne. Na parterze znajdowały się pokoje członków świty cesarskiej. Pierwsze piętro zajmowały apartamenty pary cesarskiej i prywatna kaplica, znajdująca się w wieży. Drugie piętro przeznaczone było dla następcy tronu (tzw. pokoje książęce).

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku monumentalny zamek cesarski stał się własnością Skarbu Państwa, będąc rezydencją naczelnika państwa, a następnie prezydenta RP podczas ich wizyt w Poznaniu. Część jego pomieszczeń przekazano do użytku Uniwersytetowi Poznańskiemu.

Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku zdecydowano o przebudowie cesarskiej rezydencji cesarskiej na siedzibę Adolfa Hitlera. Projekt przebudowy powierzono Franzowi Böhmerowi. W wyniku tej decyzji, w podjęciu której miał udział Albert Speer, gruntownie zmieniono układ wnętrz i ich funkcje. W miejscu dawnej kaplicy powstał osobisty gabinet Hitlera, z balkonem, z którego führer miał przyjmować defilady. Gruntownie przebudowano również Salę Tronową, która miała pełnić funkcję miejsca zgromadzeń. W południowej elewacji wybito nowe, reprezentacyjne wejście, natomiast pod podwórzem powstał schron przeciwlotniczy na 375 osób. W związku z niemieckimi niepowodzeniami na froncie wschodnim w 1943 roku przerwano prace remontowo-budowlane kompleksu.

Zamek w Poznaniu
Zamek Cesarski w Poznaniu (zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego)

Po wyzwoleniu miasta w 1945 roku w pomieszczeniach zamku powstał obóz przejściowy dla jeńców niemieckich, a następnie umieszczono koszary Ludowego Wojska Polskiego. W latach powojennych rozważano zburzenie budowli kojarzącej się z okresem zaborów i niemieckiej okupacji. Ostatecznie jednak, ze względów finansowych ograniczono się do usunięcia większości symboli nazistowskich oraz obniżono wieżę zegarową.

W 1962 roku zamek stał się siedzibą Pałacu Kultury. W Sali Tronowej urządzono salę widowiskowo-kinową, natomiast hole przystosowano do celów wystawienniczych. W 1979 Zamek Cesarski został wpisany do rejestru zabytków. Obecnym gospodarzem i administratorem budowli jest Centrum Kultury „Zamek”. Zamek jest ponadto siedzibą m.in. Teatru Animacji, Centrum Sztuki Dziecka. Na dziedzińcach zamkowych w sezonie letnim często odbywają się koncerty, spektakle teatralne i projekcje filmowe.

Fot. tyt.: Z. Marcinkowski, źródło: Polona.pl

Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.

Postaw mi kawę na buycoffee.to