Moszna – zamek to czy pałac?

Zamek Moszna

Pośród wielu wspaniałych atrakcji Opolszczyzny w Mosznej znajduje się niezwykły zabytek nazywany potocznie zamkiem, chociaż de facto nim nie jest. Pałac w Mosznej jest stylizowaną na niego budowlą bez jakichkolwiek walorów obronnych.

Zamek Moszna
Pałac w Mosznej (zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego)

Obecna nazwa Mosznej, położonej na szlaku z Prudnika do Krapkowic, pochodzi prawdopodobnie od nazwiska rodziny Moschin, przybyłej do parafii Łącznik w XIV stuleciu. W XVII wieś należała do rodziny von Skall. W 1723 roku po śmierci Ursuli Marii von Skall Moszna przeszła w ręce jej kuzyna Georga Wilhelma von Risewitz, marszałka dworu Fryderyka Wielkiego. W tym okresie istniało założenie pałacowo-ogrodowe, chociaż sam pałac (będący środkową częścią dzisiejszego założenia pałacowego) był wówczas prawdopodobnie skromnym dworem.

W 1771 roku rodzina von Risewitz straciła Mosznę, która wraz z majątkiem została zakupiona na licytacji przez Heinricha Leopolda Seher-Thoss. W 1853 majątek kupił Heinrich von Erdmansdorf, a w 1866 przemysłowiec Hubert von Tiele-Winckler. Moszna stała się główną rezydencją rodziny Tiele-Wincklerów. Po śmierci Huberta, majątek w Mosznej odziedziczył jego najstarszy syn – Franz Hubert, starosta powiatu prudnickiego.

W nocy z 2 na 3 czerwca 1896 roku z niewyjaśnionych przyczyn w Mosznej wybuchł pożar, podczas którego barokowy pałac częściowo spłonął. W tym samym roku Franz Hubert von Tiele Winckler przystąpił do odbudowy pałacu. Podczas prac budowlanych w latach 1896–1900 odbudowano spaloną część pałacu oraz dobudowano skrzydło wschodnie w stylu neogotyckim. W latach 1904, 1911 oraz 1912 podczas polowań odwiedził Mosznę Tiele-Wincklerów cesarz Wilhelm II, dla którego w latach 1913-1914 wzniesiono skrzydło zachodnie.

Zamek Moszna
Pałac w Mosznej (zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego)

W okresie międzywojennym syn Franza Huberta, Claus Peter przehulał część rodowej fortuny. Umierając, usynowił swojego kuzyna, którego syn miał odziedziczyć majątek oraz tytuł hrabiowski.

Podczas II wojny światowej część pałacowych przystosowani do potrzeb filii lazaretu w Prudniku. Po jej zakończeniu w 1945 roku w pałacu kwaterowały oddziały armii radzieckiej. W tym czasie zdewastowano większość pałacowego wyposażenia oraz wywieziono większość znajdujących się tam dzieł sztuki.

Po wojnie w pałacu w Mosznej na krótko znajdowały się różne instytucje, dopiero w 1972 roku stał się siedzibą sanatorium, a od 1996 roku Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Centrum Terapii Nerwic. W 1948 roku na części gruntów dawnego majątku powstała Państwowa Stadnina Koni. Od 2013 w pałacu funkcjonuje hotel i restauracja. Szpital został przeniesiony do pobliskiego budynku.

Fot. tyt.: zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego

Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.

Postaw mi kawę na buycoffee.to