Krasiczyn

Jeden z najcenniejszych zabytków Polski południowo-wschodniej, jakim jest zamek w Krasiczynie, położony jest na gruntach dawnej wsi Śliwnica, na prawym brzegu Sanu. W 1. połowie XVI wieku z inicjatywy Jakuba z Siecina herbu Rogala (protoplasty Krasickich) powstała pierwsza rezydencja obronna założona na planie czworoboku.

W latach 80. XVI wieku syn Jakuba, Stanisław Krasicki rozbudował skromne założenie. Powstał wówczas zespół obronny na planie zbliżonym do kwadratu (o boku około 70 m) z dużym dziedzińcem i czterema basztami-bastejami. Wzdłuż muru, od strony północnej, wzniesiono nowe skrzydło mieszkalne. Od północy i zachodu rezydencję otaczały rozlewiska, natomiast od południa i zachodu — głęboka fosa z wałem.

W latach 1598-1631 kolejny właściciel zamku, Marcin Krasicki, rozbudował i przekształcił surowy zamek w nowoczesną rezydencję obronną. Wówczas do zachodniej części skrzydła północnego dobudowano dalszą część budynku oraz wzniesiono wschodnie, dwupiętrowe skrzydło mieszkalne. Podwyższono także mury kurtynowe oraz baszty, które zwieńczono attykami. Basztom nadano wówczas nazwy nawiązujące do poszczególnych szczebli władzy: Papieska (północno-zachodnia), Królewska (północno-wschodnia), Szlachecka (południowo-wschodnia) i Boska (południowo-zachodnia) z kaplicą.

W 1672 roku zamek w Krasiczynie znalazł się w rękach Jędrzeja Modrzewskiego (dzięki małżeństwu z córką Marcina Konstantego Krasickiego — Urszulą), a następnie stał się własnością Jana Tarły. W 1676 roku został poważnie zniszczony przez wojska rosyjskie.

Od 1751 roku z inicjatywy Ludwiki z Mniszchów Potockiej (siostrzenicy Jana Tarły) prowadzono prace przy rozbudowie skrzydła północnego o drugie piętro oraz otynkowaniu całego obiektu. Po śmierci Ludwiki w 1785 roku Krasiczyn przejęli Ponińscy, a w 1834 roku Sapiehowie. W 1852 roku pożar doszczętnie zniszczył zamek, którego odbudowę rozpoczęto w latach 60. XIX wieku. Kolejne zniszczenia przyniosła I wojna światowa. W okresie międzywojennym pod kierunkiem Adolfa Szyszko-Bohusza przeprowadzono niezbyt fortunne prace restauratorskie.

Po zakończeniu II wojny światowej dobra krasiczyńskie wraz z zamkiem zostały przejęte przez państwo. W zamku znalazło swoją siedzibę Technikum Leśne, nad którym od lat 70. XX wieku sprawowała mecenat Fabryka Samochodów Osobowych w Warszawie. W 1996 roku zamek wraz z parkiem przejęła Agencja Rozwoju Przemysłu, która przeprowadziła prace remontowo-budowlane i konserwatorskie. Obecnie w zespole zamkowo-parkowym znajduje się hotel i restauracja.

Fot. tyt.: zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego

Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.