Początki zamku nie są dokładnie znane, choć pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z 1396 roku i dotyczą kapelana kaplicy zamkowej oraz burgrabiego. Badania archeologiczne wskazują jednak, że już w drugiej połowie XIII wieku istniały tu drewniane zabudowania obronne. Zamek, położony na wapiennej skale, pełnił funkcję strażnicy granicznej z Czechami, chronił szlak handlowy z Krakowa do Wrocławia i był siedzibą starostów.
Murowane elementy, takie jak wieża i tzw. „kamienica”, prawdopodobnie powstały za panowania Kazimierza Wielkiego, choć możliwe, że budowla istniała wcześniej. W latach 90. XIV wieku Władysław Jagiełło oddał zamek w zastaw Spytkowi II z Melsztyna. Po jego śmierci w 1399 roku, dobra przejęła wdowa Elżbieta Melsztyńska. Zamek pozostawał w rękach rodu Melsztyńskich do połowy XV wieku.
Po śmierci Jana Melsztyńskiego w 1431 roku, na mocy wyroku królewskiego, zamek przejął jego brat Spytek III, który w 1439 roku zginął w bitwie pod Grotnikami, dowodząc konfederacją husytów. Majątek został skonfiskowany, lecz wkrótce zwrócony wdowie po Spytku – Beatrycze z Szamotuł, jako starostwo. Na mocy ugody z 1441 roku zamek przeszedł w ręce wnuczki Elżbiety – Jadwigi z Książa, która go wzmocniła z polecenia króla.
W 1509 roku, po śmierci Andrzeja Rabsztyńskiego z Tęczyna, ostatniego przedstawiciela tej linii rodu, zamek przeszedł w ręce kolejnych właścicieli. W 1511 roku zamek przejął podskarbi wielki koronny Andrzej z Kościelca. Po jego śmierci w 1515 roku dzierżawcą został Jan Boner, krakowski bankier pochodzący z Alzacji. Od tego momentu zamek przez cztery pokolenia pozostawał w rękach rodu Bonerów, sprawujących urząd starostów rabsztyńskich.
Około 1523 roku majątek objął bratanek Jana, Seweryn Boner, właściciel m.in. Ojcowa i Ogrodzieńca. Po jego śmierci w 1549 roku zamek przejął jego syn, również Seweryn. W 1573 roku gościł on na zamku króla Henryka Walezego. Podczas kampanii antyhabsburskiej w latach 1587–88, dowódca załogi Gabriel Hołubek skutecznie obronił zamek przed atakiem sprzymierzonych z Habsburgami Zborowskich i rozbił oddział zmierzający na pomoc Maksymilianowi III oblegającemu Kraków.
Po bezpotomnej śmierci Seweryna Bonera młodszego w 1592 roku zamek przeszedł w ręce rodu Firlejów. Po 1599 roku starosta Mikołaj Wolski rozpoczął budowę późnorenesansowego pałacu na miejscu dawnego zamku dolnego. Prace mogły być kontynuowane po jego śmierci w 1630 roku przez Zygmunta Gonzagę Myszkowskiego. W efekcie powstał imponujący, dwuskrzydłowy budynek o trzech kondygnacjach i około 40 pomieszczeniach.
W 1657 roku, podczas potopu szwedzkiego, wycofujące się wojska spaliły zamek, co potwierdza lustracja z 1660 roku. Mimo podjętych prób odbudowy, nigdy nie przywrócono mu dawnej świetności. Obiekt był częściowo użytkowany do początku XVIII wieku, po czym został opuszczony, a właściciele przenieśli się do nowo wzniesionego dworu i folwarku po południowej stronie wzgórza. Główna wieża, najstarsza część zamku, przetrwała do początku XX wieku.
Fot. tyt.: H. Poddębski, źródło: Polona.pl
Jeśli podoba się Wam to, co czytacie – wesprzyjcie wirtualną kawą.
