Pierwszą, jeszcze drewniano-ziemną, warownię Zakon Krzyżacki wzniósł w Szczytnie przed 1360 rokiem na miejscu pruskiej osady. Po jej spaleniu została przez Litwinów w 1370 roku powstał murowany zamek, założony go na planie kwadratu o boku około 39 m z czworoboczną wieżą w południowo-zachodnim narożniku i przedzamczem. Był siedzibą komtura i prokuratora krzyżackiego.
Uszkodzony w czasie wojen polsko-krzyżackich w XV stuleciu, został przebudowany w latach 1579–1581 na zlecenie margrabiego Jerzego Fryderyka z Ansbach. Wówczas to zamek otrzymał zewnętrzne fortyfikacje, przystosowane do użycia broni palnej.
W 2. połowie XVII wieku ze względu na zły stan warownia została opuszczona. W XVIII wieku rozpoczęto zamku rozbiórkę z przeznaczeniem na materiał budowlany. W efekcie tych prac pod koniec tego stulecia pozostały niewielkie fragmenty, wykorzystywane na magazyny wojskowe.
W okresie międzywojennym na terenie zamku przeprowadzono prace archeologiczne, a na terenie dawnego przedzamcza wzniesiono gmach ratusza. Po II wojnie światowej uporządkowany teren udostępniono do zwiedzania, a w części ratusza uruchomiono Muzeum Mazurskie.
Fot. tyt.: ZeroJeden, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
