Cisów (Zamek Cisy)

Pierwsza wzmianka o założeniu obronnym w Cisach pochodzi z 1243 roku. Na przełomie XIII i XIV stuleciu Bolko I wzniósł murowany zamek, składający się z murów obwodowych z cylindryczną wieżą i domem mieszkalnym. Warownia położona nad urwistym zboczem doliny Czyżynki stanowiła dobry punkt obronny.

Cisów
Fot. Pnapora, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

W połowie XIV wieku zamek stał się siedzibą rycerzy-rabusiów, których wyparły wojska Bolka II. W 1355 roku zamek Cisy przeszedł w ręce kasztelana strzegomskiego, Nickela Boltze, który z kolei sprzedał warownię Aleksandrowi von Grunau. W 1429 roku zamek został odkupiony przez Ulricha von Seydlitz.

W 1466 roku, podczas wojen husyckich, zamek został częściowo zniszczony. W następnych latach został odbudowany i rozbudowany. W trakcie kolejnych modernizacji powstało przedzamcze wschodnie, a XVI wieku wzniesiono półkolistą basteję w celu obrony mostu.

Na początku XVII wieku warownia należała do Mikołaja von Czeschhaus. Podczas wojny trzydziestoletniej, w 1634 roku została spalony przez Szwedów. Opuszczony zamek zaczął popadać w ruinę. Od 1655 roku jego właścicielką była Susanne von Sauermann z domu Czettritz. W 1719 roku odkupił go Christoph Friedrich, hrabia Stolberg-Wenigerod. Następnie obiekt przeszedł w ręce hrabiego von Zieten ze Strugi, który w 1833 roku oczyścił teren zamku z drzew i krzaków. Następni właściciele niezbyt przejmowali się ruinami, z których okoliczni chłopi czerpali materiał budowlany.

Cisów
Fot. Pnapora, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

XIX stulecie przyniosło zainteresowanie pozostałościami zamku Cisy, które stały się miejscem licznych wycieczek. W połowie wieku ruiny przeszły w ręce wrocławskiego kupca. Następni właściciele to m.in. gwarectwo górnicze ze Szczawna-Zdroju, berliński radca handlowy, hurtownik z Wrocławia. W późniejszym czasie właścicielami budowli byli m.in. radca handlowy z Berlina oraz hurtownik z Wrocławia.

W 1927 roku Walter Brehmer podjął prace konserwatorskie, podczas których zabezpieczono teren. Zrekonstruowano wówczas bramę i wieżę. Po II wojnie światowej obiektem opiekowali się harcerze, a w 1961 roku zamek Cisy ponownie zabezpieczono jako trwałą ruinę.

Fot. tyt.: Alex.Bylec, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons