Pierwszy zamek w Szamotułach został wzniesiony w południowej części miasta, jednak został on rozebrany w 1675 roku, a na jego miejscu wybudowano kościół i klasztor. Dobrogost Świdwa-Szamotulski wzniósł w północnej części miasta nowy zamek. Zespół zamkowy składał się z budynku mieszkalnego oraz osobno położonej wieży.
W 1511 roku właścicielem zamku, po ślubie z Katarzyną Szamotulską, został Łukasz II Górka. W 1518 roku przebudował zespół zamkowy w stylu renesansowym, a wieża zwana dziś Basztą Halszki została przebudowana na cele mieszkalne.
Kolejna modernizacja miała miejsce w 1552 roku z inicjatywy Łukasza III Górki, późniejszego wojewody. Po śmierci wojewody zamek przechodził z rąk do rąk i stopniowo podupadał.
W XIX wieku zamek był m.in. własnością przyszłego króla Fryderyka Wilhelma IV i książąt Sachsen-Coburg-Gotha. W 1869 roku przeprowadzono kapitalny remont, podczas którego usunięto część oryginalnych elementów.
W latach 1976-1990 przeprowadzono rekonstrukcję zamku w historycznym kształcie i z wykorzystaniem zachowanych gotyckich fragmentów. Stał się siedzibą muzeum, w którym prezentuje się zabytkowe wnętrza, regionalne zbiory archeologiczne i etnograficzne oraz historię rodu Górków.
Il. tyt.: Napoleon Orda, „Album widoków historycznych Polski” (zb. Biblioteka Narodowa)
