Pierwotny zamek w Rydzynie został wzniesiony w 1. połowie XV wieku dla Jana z Czernini. W 2. połowie XVII wieku przeszedł w ręce Leszczyńskich herbu Wieniawa. W latach 1682–1695 z ich inicjatywy, na murach gotyckiego zamku wzniesiono barokową rezydencję według projektu włoskich architektów Józefa Szymona Bellottiego i Pompeo Ferrariego. Wówczas zamek uzyskał formę czterokondygnacyjnego, czteroskrzydłowego założenia z wewnętrznym dziedzińcem i czterema basztami na narożach.
W latach 1705-1709 zamek w Rydzyna była rezydencją króla Polski Stanisława Leszczyńskiego. Po utracie udał się do Francji, gdzie osiadł w otrzymanym w dożywcie księstwo Lotaryngii. Majątek rydzyński nabył od Stanisława Leszczyńskiego Aleksander Józef Sułkowski.
W latach 1742-1745 Sułkowscy dokonali kolejnej przebudowy. Zmieniono wówczas wystrój elewacji na rokokowy, założono nowe dachy i hełmy na basztach. W następnych latach wzniesiono Pomarańczarnię oraz budynki stajni, wozowni i oficyn.
Pod koniec XVIII stulecia rezydencja Sułkowskich w Rydzynie stała się ośrodkiem kulturalnym (teatr dworski) oraz edukacyjnym (gimnazjum prowadzone przez pijarów) Wielkopolski.
Po bezpotomnej śmierci ostatniego z książąt Sułkowskich w 1909 roku dobra rydzyńskie przejęły władze pruskie. Po odzyskaniu niepodległości Polski zamek rydzyński był siedzibą szkoły Gimnazjum im. Sułkowskich. W latach okupacji w zamku Niemcy urządzili szkołę Hitlerjugend z internatem.
W styczniu 1945 roku zamek został ograbiony i spalony do gołych murów przez żołnierzy Armii Czerwonej. W 1970 roku został przekazany Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, które podczas odbudowy przeprowadziło rekonstrukcję najpiękniejszych wnętrz. Ukoronowaniem prac rekonstrukcyjnych zamku było nadanie w 1994 roku prestiżowego wyróżnienia „Europa Nostra”. Obecnie w zamku znajduje się hotel z zapleczem konferencyjnym i gastronomicznym.
Fot. tyt.: Biblioteka Narodowa
