Nowy Wiśnicz

Pierwszy, jeszcze gotycki, zamek w Wiśniczu wznieśli w XV w. Kmitowie herbu Szreniawa. Po 1516 roku Piotr Kmita, zausznik królowej Bony, rozbudował zamek we wspaniałą rezydencję. Była to czteroskrzydłowa budowla z trzema wieżami, otoczona fortyfikacjami ziemnymi z dwiema bramami. Po bezpotomnej śmierci Kmity w 1553 roku zamek przeszedł na własność Barzów.

Nowy Wiśnicz
Zamek w Wiśniczu (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)

W 1593 roku posiadłość kupił Sebastian Lubomirski. Jego syn, Stanisław, w latach 1615–1621 przebudował zamek we wspaniałą rezydencję magnacką. W czasie potopu szwedzkiego zamek poddał się bez walki Szwedom, ponieważ zabrakło dowódcy wojska w nim zgromadzonego. Wojska szwedzkie ogołociły zamek z całego wyposażenia i zniszczyły zabudowania. Po wycofaniu się najeźdźcy zamek ponownie był własnością Lubomirskich, jednak mimo prowadzonych prac nie został w pełni odrestaurowany.

W połowie XVIII wieku przeszedł na własność Sanguszków, a potem Potockich i Zamoyskich. Po przejęciu przez zaborcę zamek zaczął podupadać, a w 1831 roku uległ pożarowi i został ostatecznie opuszczony. W 1901 r. został wykupiony od prof. Maurycego Straszewskiego przez Zjednoczenie Rodowe Lubomirskich, którzy rozpoczęli remont rezydencji, ale zostały one przerwane po wybuchu II wojny światowej. Po wojnie zamek przejęło państwo, a od 1949 roku prowadzone były prace przez Alfreda Majewskiego mające przywrócić mu całkowicie dawny wygląd.

Fot. tyt.: Narodowe Archiwum Cyfrowe