Przemyśl pojawia się na kartach historii w kronice Nestora pod rokiem 981, kiedy to wyprawy księcia halickiego Włodzimierza Wielkiego przeciwko Lachom został zniszczony drewniano-ziemny gród przemyski. Po przyłączeniu w 1340 roku przez Kazimierza Wielkiego części księstwa halickiego wraz z Przemyślem na jego miejscu rozpoczęto budowę murowanej warowni. Gotycka warownia była siedzibą starostów królewskich, którzy go modernizowali i przekształcali.
Uszkodzony w 1498 roku podczas najazdu Wołochów zamek został odbudowany w latach 1514-1553 przez Piotra Kmitę, który przekształcił go w fortalicję bastejową. Zamek posiadał plan czworoboku z okrągłymi basztami na narożach, a w narożniku południowym czworoboczną wieżę. Pod zamkiem znajdował się ufortyfikowany przygródek.
W latach 1616-1633 starosta Michał Krasicki zlecił Galeazzo Appianiemu przeprowadzenie przebudowy zamku. Podwyższono wówczas baszty północną i wschodnią, natomiast skrzydło północno-wschodnie przekształcono na budynek mieszkalny z krużgankami.
W 2 połowie XVII wieku podejmowano próby wzmocnienia obronności zamku. W latach 1759-1762 roku starosta Stanisław Poniatowski zburzył kurtynę południowo-zachodnią wraz z basztami i wybudował nowy mur zmniejszając jednocześnie obszar zamku o około 10 metrów. Do budynku bramnego dodano przypory.
W latach 1865-1867 wykonano remont skrzydła północno-wschodniego i baszty północnej. Od 1884 roku w skrzydle północno-wschodnim zamku swoją siedzibę miało Przemyskie Towarzystwo Dramatyczne „Fredreum”.
Pod koniec XX wieku odbudowano częściowo mur kurtynowy od strony południowo-zachodniej i obie baszty przy tej kurtynie. Na dziedzińcu odsłonięto zarys romańskiej rotundy i palatium powstałego pod koniec panowania Bolesława Chrobrego.
Fot. tyt.: Narodowe Archiwum Cyfrowe
