Historia budowli obronnej w Toszku sięga XII wieku, kiedy to istniejący na miejscu obecnego zamku drewniany gród uzyskał status kasztelanii należącej do książąt śląskich. Na przełomie XIV i XV wieku gród został zastąpiony murowanym zamkiem.
W 1429 roku warownia została zniszczona przez husytów. W 2. połowie XV wieku odbudował ją książę oświęcimski Przemysław, który uczynił z niej swoją stałą siedzibę. Po śmierci księcia w 1484 roku zamek był własnością książąt opolskich. Po bezpotomnej śmierci księcia opolskiego Jana II Dobrego w 1532 roku jako lenno królów czeskich przeszedł w ręce Habsburgów. Następnie toszecki zamek, początkowo jako zastaw, przeszedł w ręce rodziny Redernów. Po pożarze zamku w 1570 roku Redernowie odbudowali go w stylu renesansowym. Podczas odbudowy dodatkowo dobudowali pomieszczenia mieszkalne w części bramnej.
W 2. połowie XVII wieku, kolejnym właścicielom Colonnów zamek zawdzięcza kolejną przebudowę. W XVIII stuleciu rezydencja w Toszku kilkakrotnie zmieniała właściciela. Najpierw był nim baron Johann Dietrich von Peterswald, później Franciszek Karol Kotuliński, Pasadowscy, w końcu rodzina Eichendorfów. W 1797 roku Eichendorfowie sprzedali posiadłość hrabiemu Franciszkowi Adamowi Gaschinowi. Po pożarze zamku z 1811 roku Gaschonowie nie planowali odbudowy rezydencji. Wykorzystując materiał budowlany ze zniszczonego zamku wznieśli dla siebie w Toszku pałac.
Trzydzieści lat później (w 1840 roku) zrujnowaną warownię kupił Abraham Guradze, którego rodzina była w posiadaniu zamku do II wojny światowej. Po jej zakończeniu zamek w Toszku pozostawał malowniczą ruiną, którą w latach 1957–1963 częściowo odbudowano. Obecnie zamek stanowi siedzibę Centrum Kultury „Zamek w Toszku”.
Fot. tyt.: Narodowe Archiwum Cyfrowe
